Η κουκιά (Vicia faba) είναι ένα ετήσιο θαμνώδες φυτό με ευθυτενείς βλαστούς που σε ορισμένες ποικιλίες φτάνουν σε ύψος τα 180 εκατοστά. Τα άνθη της είναι λευκά-ροζ ή λευκά-μωβ, με μια χαρακτηριστική μαύρη κηλίδα σε κάθε πέταλο και εμφανίζονται σε τσαμπιά, περίπου τρεις μήνες μετά τη φύτευση. Από αυτά τα άνθη αναπτύσσονται ανοιχτοπράσινοι λοβοί που περιέχουν 6–10 καρπούς με ακανόνιστο πλατύ και οβάλ σχήμα – τα κουκιά.
Τα κουκιά μαγειρεύονται είτε χλωρά ως λαχανικά, είτε ξερά ως όσπρια κι έχουν μεγάλη θρεπτική αξία. Αν θέλουμε να τα καταναλώσουμε χλωρά, τα μαζεύουμε 10 μέρες μετά το δέσιμο του καρπού – περίπου 85 μέρες μετά τη φύτευση. Αν οι λοβοί έχουν αρχίσει να κιτρινίζουν, τότε αφήνουμε τα κουκιά να ωριμάσουν για να τα μαζέψουμε ξερά, όταν οι λοβοί αρχίσουν να ζαρώνουν.
Τα κουκιά είναι φυτό χειμωνιάτικο και ανθεκτικό στο κρύο. Το σπέρνουμε από τις αρχές φθινοπώρου μέχρι τα μέσα Ιανουαρίου για να έχουμε σοδειά προς το τέλος της άνοιξης ή τις αρχές του καλοκαιριού. Προτιμήστε ηλιόλουστο σημείο για τη φύτευση και χώμα καλά σκαμένο που να μην παρακρατά νερό. Μια εβδομάδα πριν τη σπορά προσθέστε ένα αζωτούχο λίπασμα. Φυτέψτε σε βάθος 5 εκατ. σε διπλές σειρές με απόσταση 25–30 εκατ. το ένα από το άλλο.Τα κουκιά πρέπει να ποτίζονται λίγο πριν στεγνώσει το χώμα, αλλά μην το παρακάνετε. Απλώς κρατήστε το χώμα υγρό κατά την ανθοφορία και το δέσιμο του καρπού. Σταματήστε το πότισμα όταν οι πρώτοι καρποί αρχίσουν να ξεραίνονται.
Τα κουκιά ευδοκιμούν καλύτερα αν φυτευτούν κοντά σε πατάτες, αγγούρια, καλαμποκιές, φράουλες και σέλινο. Μην φυτεύετε κοντά τους κρεμμύδια ή σκόρδα.